KALPLERE DOKUNMAK
“Son zamanlarda okuduğum en önemli gençlik romanlarından biri var elinizde. Kuşağımızın bir büyük ustasını yakından tanımak için iyi bir başlangıç.”
Cemil Kavukçu, Çağdaş Türk Edebiyatı’nın en önemli kalemlerinden biri. Yolun Başındakiler, Cemil Kavukçu’nun ilk gençlik romanı. Editörlüğünü Semih Gümüş’ün üstlendiği eser, Köprü Kitaplar koleksiyonunun on beşinci kitabı. Roman yüz elli altı sayfa, on yedi bölümden oluşuyor.
Cemil Kavukçu, bu kitabı yazarken ortaokul öğrenciliğinde yaşadığı anılardan oldukça yararlanmış. Roman, altmışlı yıllarda bir kasabada geçiyor. Kavukçu, eğitim sistemimizdeki sorunları ortaokul öğrencisi İsmet’in gözünden anlatmış. Eserde; ezberci eğitim, kız erkek öğrencileri arasındaki eşitsizlik, disiplin, ilk aşk, aile, komşuluk, arkadaşlık işlenmiş. Kızların okutulmadığı, küçük yaşta evliliğe hazırlandığı bir dönem anlatılıyor. Kitabın kahramanı İsmet ortaokula devam ediyor. Ablası Zeynep’in ise okul hayatı ailesinin isteğiyle bitiyor.
İsmet’in yeni okulunda müdür, müdür yardımcısı ve öğretmenden oluşan Üç Silahşorlar var. Bunlar öğrencilerin okul içinde nereye bakacaklarından, okul dışında ne yapıp yapmayacaklarına kadar her şeye karışıyor. Öğrencilere değişik yasaklar koymuşlar. Mesela, sınıf kapılarının üst tarafındaki deliğe ders esnasında bakmayı yasaklamışlar. Üstelik bu yasaklar sadece okulla sınırlı değil. Gündelik hayatta da birtakım yasaklar konulmuş. Gece sokağa çıkmak, akşamları sinemaya, kahvehanelere gitmek yasak. Üç Silahşorlar akşamları sokaklarda dolaşıp kahvehanelere, sinemalara baskınlar düzenliyor. Kafası üç numara olan öğrencileri avlıyor. (Okulda herkesin saçının üç numara olması gibi bir kural da var.)
Uygulanan disiplinin mantıklı bir tarafı yok. Sadece öğrencileri baskı altında tutuyor ve korkutuyor. Okuldaki İbretlikler kendilerine dayatılan tüm bu kurallara, dayatılanlara karşı durup başkaldırı sergiliyorlar. Her pazartesi bayrak töreni öncesinde ibretlik öğrenciler orta yere çıkarılıp tüm okula gösteriliyor. Kahvede yakalanan, gece sinemada olan, okulun piyanosunu kendi başına çalarken yakalanan öğrencilerin isimleri tek tek okunuyor. Ama bunun dışında onlara verilen herhangi bir ceza yok.
Yazar, dili incelikle örmüş. Cümleler birbirinin peşi sıra akıp gidiyor. Sadece kurgunun odağındaki İsmet’in duygularını değil, diğer karakterlerin duygularını, düşüncelerini de ayrıntılarıyla işlemiş. Karakterleri gülünç yönleri ile ele almış. Kahramanların her birinin yaşadığı çatışmaları anlatmış. Görsel tasvirlerin yanında duyusal tasvirlere de yer verilmiş. Yazar, kasaba yaşamını başarılı bir biçimde aktarmış.
Yolun Başındakiler, 2010 Mehmet Fuat Yayıncılık Ödülünün de sahibi.
Dili ve anlatımı ile kitap her yaş grubuna sesleniyor. Hocam Semih Gümüş’ün de giriş yazısında dediği gibi, kuşağımızın bir büyük ustasını yakından tanımak için bu kitap çok iyi bir başlangıç.
Kitabı yedinci sınıf öğrencilerimle beraber okuduk. Bir öğrencim (Eylül Nisa Yılmaz) kitabı çok beğendiğini, kitaba on üzerinden on verdiğini söyledi. “Kalplere dokunan bir kitap, benim kaybettiğimi düşündüğüm pek çok duyguyu içimde yaşattı,” dedi. Kalplere dokunan kitaplar okumanız dileğiyle…