Basit anlamıyla edebiyat kanonunu, “seçkin yazar, şair ve eserler listesi” olarak tanımlayabiliriz kanımca. Ya da okunması gereken en iyi eserler listesi de diyebiliriz. Yazıyorum dergisi bu yazı dizisinde kadın yazarların temel alındığı edebiyat kanonunu okuyucularımıza sunmayı hedefledi. Yazı dizimizin üçüncüsünde, modern edebiyatın kanon haritasında çekirdekte yer alan Cervantes’ten söz etmeden geçmek haksızlık olurdu. Bu yüzden İspanyolca yazılmış eserleri irdeledik.
 
Dünyada İngilizce’den sonra en yaygın kullanılan dil İspanyolca’dır. Nüfus yoğunluğu nedeniyle aslında Çince ikinci sırada yer alsa da yalnızca güney doğu Asya’da sıkışmış bir dildir. İspanyolca kıta Amerika’sının büyük bir bölümünde konuşulur ve yazılır. Çok zengin bir edebiyatı vardır.
 
İspanyol dilinde seçkin bir yazarın ömür boyu başarısını onurlandırmak için 1976 yılından beri her yıl verilir. Man Booker ödülünün İspanyolca eşdeğeridir denebilir. Şimdiye kadar 43 kez verilmiş ödülün, yalnızca beş tanesi kadın yazarların olmuştur. Yine aşikar şekilde “Kendine ait bir oda” feryatları göz ardı edilmiştir. Bu bir avuç kadın yazara gelin tek tek bakalım.
 
                    
1988’de İspanya’dan deneme yazarı ve filozof Maria Zambrano (1904- 1991) almış ödülü. Mario Alberto Zambrano adlı erkek yazar ile isim benzerliği sıklıkla karıştırılmalarına neden olmuştur. Dilimize çevrilmiş eseri yoktur. Birkaç kitabı şöyle; “Filosofia Y Poesiya, De La Aurora, La Agonia De Europa, Delirium And Destiny: A Spainard In Her Twenties.”  
 
1992 yılında Küba’dan Dulce Maria Loynaz (1902-1997) ödüle layık bulunmuş. Şiirleri dilimize pek çevrilmemiştir. Kitaplarından bazılarının isimleri şöyle; “A Woman In Her Garden: Selected Poems Of Dulce Maria Loynaz, Anatologia Lirica, Against Heaven: Selected Poems, Jardin,”dir.   
 
2010’da yine İspanya’dan Ana Maria Matute Ausejo (1925-2014) ödülü kucaklamıştır. İspanyol edebiyatının güçlü seslerinden biridir. Kitaplarında genellikle Franko’nun zulmünü konu eder. Dilimize çevrilmiş “Issız Cennet,” isimli bir kitabı bulunmaktadır. Diğer bazı kitap isimleri; “Los Abel, Primeria Memoria, Soldiers Cry By Night, Fireflies,” şeklindedir.
 
2013 yılında  Elena Poniatowska (Meksika 1932) ödülü almıştır. Kadın ve çocuk hakları ile yoksulluğu konu eden bir gazeteci ve yazardır. Dilimize çevrilmiş bir kitabı yoktur. Kitaplarından bazılarının isimleri; “Massacre In Mexico, Tinnisima, Leonora, Las Soldaderas, Dear Diego, Nothing Nobody,” dur.
 
Son olarak 2018 yılında Uruguay’dan Ida Vitale (1923) ödüle layık bulunmuştur. Dilimize kazandırılmış eseri yoktur. Bazı kitapları; “Reason Enough, Garden Of Silica, Oidor Andante, La Luz De Esta Memoria,” dır.
 
İspanyolca okumak isteyenlere şimdiden iyi okumalar dileğiyle.
 
Gönül Malat .11.04 2020