Kurt Vonnegut Jr. (11 Kasım 1922 – 11 Nisan 2007), Amerikalı Hümanist yazar.
Kurt Vonnegut, 1922 yılında ABD‘nin Indianapolis şehrinde dünyaya geldi. Cornell Üniversitesi‘nde biyokimya okuduktan sonra II. Dünya Savaşı‘nda Avrupa‘da asker olarak hizmet verdi. Almanya‘da savaş esiri olarak ele geçirildi ve Dresden şehrinin Müttefik kuvvetler tarafından bombalanmasına şahit oldu. Bu olay Vonnegut’u derinden etkiledi ve sonucunda en başarılı romanı, Slaughterhouse-Five‘ı (Mezbaha No 5) yazdı. Bu kitap sayesinde çağdaş Amerikan yazarlarının başta gelenlerinden biri oldu.
Savaş sonrası, yazarlığa zamanının çoğunu ayırmadan önce, Şikago Üniversitesi‘nde antropoloji dalında uzmanlaştı. Başlangıçta bilim-kurgu üzerinde yoğunlaştı ve ilk yayınlanan romanı, Player Piano (Otomatik Piyano), bu dalda Vonnegut’a büyük övgü kazandırdı. Sonraki zamanlarda her ne kadar bilim-kurgu dalıdan uzaklaştığını belirtse de, yazdığı kitaplarda etkileri halen görülebilir.
İkinci Dünya Savaşı gazisi ve Amerikalı yazar Kurt Vonnegut, Mezbaha No 5, Kedi Beşiği, Şampiyonların Kahvaltısı gibi dünya çapında okurları olan kitaplarıyla biliniyor. Ayrıca tiyatro oyunları ve öyküleri de var. Genellikle distopik toplumlar, savaşın getirdiği hayal kırıklıkları gibi konuları şüpheci bir bakış açısıyla yazar yazar 1960’ların karşıt kültürüyle de bağdaştırıyor. 2007 yılında hayatını kaybeden yazar bugün hayatta olsaydı doksan beşinci doğum gününü kutluyor olacaktı. Fakat bu çok sevilen bilimkurgu yazarını kendine has özellikleriyle hatırlamak için hiçbir zaman geç değil.
1 İlk karısıyla anaokulunda tanıştı
1922 yılında Indiana’da doğan yazar müstakbel karısı Jane ile anaokuluna giderken tanıştı. Lisede sevgili olan bu genç âşığın ilişkisi yazarın Cornell Üniversitesi’ne gitmesiyle sonlandı. Vonnegut ardından İkinci Dünya Savaşı’nda savaşmak için okulu bıraktı ve savaş sırasında Almanya’da tutsak düştü. ABD’ye döndükten sonra 1945 yılında Jane ile evlendi. Üçü evlatlık, üçü öz olmak üzere toplam altı çocukları olan çift 1971 yılında boşandı.
2 Annesi Anneler Günü’nde intihar etti
Vonnegut doğduğunda annesi ve babasının mutlu bir ilişkisi vardı. Babası Kurt Sr. mimardı, annesi Edith ise ailesinden kalan mirası sayesinde ekonomik özgürlüğüne sahipti. Fakat Büyük Vonnegut ailesi Buhran döneminde ekonomik sıkıntıya girdi ve ihtiyaçlarını karşılayamaz oldu. Evlerini sattılar, oğullarını özel okuldan alıp devlet okuluna kaydettirdiler. Bu süreçte psikolojik sorunlar yaşayan Edith alkol oldu ve antidepresan bağımlısı oldu. Anneler Günü’nü kutlamak için askeri eğitimden eve dönen Kurt, annesini ölü olarak buldu. Edith aşırı dozda uyku ilacı alarak intihar etmişti. Yirmi bir yaşındaki genç Kurt annesinin ölümünün ardından savaşmak için Almanya’ya gitti. Yıllar sonra The Paris Review’a verdiği röportajda annesini şöyle anlattı: “Çok zeki, kültürlüydü ve iyi bir yazardı. Keşke yaşasaydı ve benim bir yazar olduğumu görebilseydi. Torunlarıyla tanışabilseydi.”
3 Savaşta ve savaş tutsağıyken yaşadığı deneyimleri çoksatan bir kitaba dönüştürdü
Cornell Üniversitesi’ndeki derslerinde başarısız olan Vonnegut, okulu bırakıp orduya katılmaya karar verdi. 1944’te Almanya’daki bir çarpışmada birçok Amerikan askeriyle birlikte Almanlara tutsak düştü. Fabrikada zorla çalıştırıldı, geceleri yerin altındaki bir mezbahada tutuldu. Ailesine yazdığı mektupta içinde bulundu zorlu şartları anlattı. 1945’te buradan kurtulmayı başardı. Bu acı deneyimden yirmi yıl sonra, 1969 yılında Mezbaha No 5 kitabını yayımladı. Okurları bu savaş anlatısını çok sevdi ve Vonnegut bu işten büyük para kazandı. Durumun ne kadar ironik olduğunu ise şöyle açıkladı: “Orada öldürülen her kişi başına üç dolar kazandım.”
4 Ailesini geçindirebilmek için birçok farklı işte çalıştı
Vonnegut 1947 yılında elektrik idaresinin halkla ilişkiler bölümünde çalışmaya başladı. Bu deneyim süresince Kedi Beşiği romanını yazmakta kullandı. Ayrıca Collier’s ve The Saturday Evening Post için denemeler ve öyküler yazdı. Bir ara spor dergisi için yazarlık yaptı. Hatta İngilizce öğretmenliği deneyimi bile var.
5 Kız kardeşinin üç çocuğunu evlat edindi
1950’lerin son yıllarında Vonnegut’ın kız kardeşi Alice kanserden öldü. Alice’in eşi ise kısa bir süre sonra bir tren kazasında hayatını kaybetti. Vonnegut o sırada evli ve üç çocuk babasıydı. Fakat yaşananlardan sonra kız kardeşinin üç oğlunu evlat edindi. Bakacak altı çocuğunun olması sebebiyle evi geçindirebilmek için yazmaya daha çok ağırlık verdi.
6 İntihar girişiminde bulundu
Mezbaha No 5 kitabı büyük başarı yakalasa da ünlü yazar edebi kariyerinin ortasında depresyonla mücadele ediyordu. 1971 yılında eşinden boşandıktan sonra tek başına New York’ta yaşadı ve bu süreçte yazı yazma sıkıntıları vardı. Oğlu da psikoz hastası olmuştu. 1979 yılında ikinci eşiyle evlendi ve bir kız çocuğu evlat edindiler. Fakat depresyonu gittikçe ağırlaşıyordu. 1984’te aşırı dozda uyku ilacı ve alkol alarak intihar girişiminde bulundu.
7 Kitaplarına notlar verdi
Vonnegut, Charlie Rose’a verdiği bir röportajda kitaplarını notlandırdığını söyledi. Örneğin Kedi Beşiği ve Mezbaha No 5 için verdiği notlar A+’ydı. Fakat Happy Birthday Wanda June oyunu ve Slapstick romanı için bu kadar bonkör davranmadı ve D notunu verdi.
8 Sigarayı bırakmakla mücadele etti
Ergenlik döneminde sigaraya başlayan Vonnegut neredeyse tüm yaşamı boyunca sigara içti. Bu bağımlılığından memnun olmadığı için iki kez bırakmaya çalıştı fakat başarılı olamadı. Bu süreçte çok kilo aldığı için kendini iyi hissetmedi ve yeniden sigara içmeye başladı.