Man Booker Ödülü (Man Booker Prize for Fiction), dünyanın en saygın edebiyat ödüllerinden biridir. İngiliz Milletler Topluluğu veya İrlanda Cumhuriyeti vatandaşı olan yazarların, İngilizce olarak kaleme aldıkları eserlere verilir. 1969 yılından itibaren verilen ödüle, 2005 yılından beri Man Booker Uluslararası Ödülü de eklenmiştir. Uluslararası ödülde eserler tüm dünyadan seçilip değerlendirilmektedir. Her ikisinde de ödülü alacak eserin seçimi, üyeleri genel olarak her yıl değişen bir jüri eliyle yapılır. Nobel edebiyat ödülü gibi bir defaya mahsus değildir, aynı yazar birden fazla ödül alabilir. Bazı yıllarda da birden fazla kişi ödülü paylaşmıştır. İngiliz Milletler Topluluğu’na bağlı olan ödüller 2019 yılı dahil toplam elli defa verilmiştir. Uluslararası ödül de toplam on dört kez verilmiştir. Nobel Edebiyat Ödülü’yle kıyaslanırsa, göreceli olarak kadın yazarlara verilen ödül sayısı daha fazladır. Yine de kadın yazarlar Man Booker Ödülü’nde de hak edilen karşılığı alamamıştır. Kantarın topuzu aşikar şekilde erkekler tarafına kaçmıştır. Her ikisinde toplam altmış dört kez verilen ödülün yalnızca yirmi üçü kadın yazarların olmuştur.
 
Man Booker Ödülü kabaca, Nobel Edebiyat Ödülü’nün habercisi gibidir demek yanlış olmaz kanımca.
 
Şimdi sırayla bakalım yazarlara.
 
1970 yılında Galler’den Bernice Rubens (1923-2004) ilk kadın yazar, “The Elected Member” isimli romanıyla ödülü almıştır. Türkçe’ye, iki kitabı “Seçilen Üye ve Beş Yıllık Ceza,” kazandırılmıştır. “Madam Sousatzka,” isimli romanı da okuyucular tarafından sevilmiştir.
 
1974 yılında Güney Afrika’dan aynı zamanda 1991’de Nobel Edebiyat Ödüllü alan Nadine Gordimer’e (1923-2014) verilmiştir Man Booker. “The Conservationist,” adlı kitabıyla almıştır ödülü. Türkçeye çevrilmiş “Oğlumun Öyküsü, Yaşamaya Bak, July’nin İnsanları, Yanımda Kimse Yok, Başka Dünyalar, Kimi Güzelliklere Doğar, Dile Kolay,” gibi kitapları vardır.
 
1975’te Ruth Prawer Jhabuala (1927-2013, Birleşik Krallık/Almanya) “Heat and Dust” kitabıyla ödül almıştır. “Out of India, East In To Upper East, The Householder, A Love Song For India,” gibi kitapları vardır.
 
İrlandalı yazar ve filozof Jean Iris Murdoch (1919-1999), 1978 yılında “The Sea, the Sea” romanıyla ödülü almıştır. Dilimize çevrilmiş tek kitabı “Rüya Sakinleri,” kendini arayanların, kendine yolculukların sert sorularını zihinlere çiviler adeta. “Under The Net, The Bell, The Black Prince,” diğer kitaplarından bazılarıdır.
 
1979 yılında Birleşik Krallık’tan Penelope Fitzgerald (1916-2000) “Offshore,” adlı kitabıyla kucaklamıştır ödülü. “Mavi Çiçek ve Salapurya Mahallesi,” isimli iki kitabı Türkçeye kazandırılmıştır. “The Bookshop, The Gate of Angels, The Beginning of Spring,” yazarın kitapları arasında yer alır.
 
1984 yılında yine Bileşik Krallık’tan Anita Brookner (1928-2016), “Hotel Du Lac” isimli kitabıyla ödüle layık görülmüştür. Türkçeye çevrilmiş “Özel Bir Görüş, Uzak Dostlar, Yanlış İlişkiler ve Hotel Du Lac,” adlı dört kitabı vardır. “A Start In Life, Look At Me, The Rules Of Engagement ve Latecomers,” diğer kitaplarından bir kaçıdır.
 
Yeni Zelanda’dan Keri Hulme (1947), “The Bone People,” kitabıyla 1985 yılında ödülü almıştır. “Stonefish, The Windeater, The Silence Between,” diğer bazı kitaplarıdır. Türkçeye çevrilmiş kitabı bulunmamaktadır.
 
1987’de Penelope Lively (1933, Birleşik Krallık), “Moon Tiger,” isimli kitabıyla almıştır ödülünü. Türkçede “Ay Kırıkları, Zamanın Ötesinde,” adlı kitapları bulunmaktadır. “How It All Began, The Road To Lichfield, According To Mark, City of the Mind,” diğer bazı kitap isimleridir.
 
Antonia Susan Byatt (1936, Birleşik Krallık), 1990 yılında Türkçeye “Tutku,” olarak çevrilen “Possession: A Romance,” eseriyle almıştır ödülünü. Dilimize çevrilmiş epey kitabı var yazarın. “Matisse Öyküleri, Sahipler, Çocukların Kitabı, Küçük Kara Hikayeler, Bülbülün Gözündeki Cin, Oyun, Ragnarök: Tanrıların Alacakaranlığı,” bunlardan bazılarıdır.
 
1995 yılında Patricia Barker (1943, Birleşik Krallık) “The Ghost Road,”  kitabıyla ödülü almıştır. Dilimizde yalnızca “Toby’nin Odası,” isimli kitabı mevcuttur. “Regeneration, The Silence Of The Girls, The Eye In The Door,” yazarın kitaplarından bazılarıdır.
 
Hint asıllı Birleşik Krallık vatandaşı Suzanna Arundhati Roy (1961), Türkçeye “Küçük Şeylerin Tanrısı,” olarak çevrilen ve Hindistan’daki kast sistemini kıyasıya eleştirdiği “The God Of Small Things,” ile 1997 yılında almıştır ödülünü. Dilimizde “Mutlak Mutluluk Bakanlığı,” adlı bir kitabı daha vardır. İki kitabını da okuma şansım oldu. Anlatımını ve kurgusunu çok beğendim yazarın. İki kitabı da okumanız için şiddetle tavsiye ederim. Yazar aynı zamanda başta nükleer olmak üzere savaş karşıtı ve barış gönüllüsüdür. “The End Of Imagination, Listening To Grasshoppers, My Seditious Heart: Collected Nonfiction,” gibi kitapları vardır.
 
2000 ve 2019 yıllarında Kanadalı yazar Margaret Eleanor Atwood(1939) sırasıyla, “The Blind Assassin ve The Testaments,” isimli kitaplarıyla iki defa ödül almıştır. “Kör Suikastçı, Tufan Zamanı, Başka Dünyalar, Penelope, Nam-ı Değer Grace, Antilop ve Flurya, Damızlık Kızın Öyküsü,” kitapları Türkçeye çevrilmiştir. “The Testaments,” ülkemizde de çok bilinen, okunan ve kara distopyanın en iyi örneklerinden biri olan “Damızlık Kızın Öyküsü,” kitabının devamı niteliğindedir.
 
2006’da Hindistan’dan Kiran Desai (1971), Türkçeye “Kaybın Türküsü,” olarak çevrilmiş “The Inheritance Of Loss,” kitabıyla ödülünü almıştır. “Hullabaloo In The Guava Orchard, Emlbens Of Transformation, India Pack 2003,” diğer bazı kitaplarıdır. 
 
Anne Enright (1962, İrlanda) 2007 yılının ödül alan kadın yazarıdır. “The Gethering-Toplantı,” kitabıyla ödülü almıştır. Dilimizde “Yeşil Yol, Toplantı,” olmak üzere iki kitabı vardır. “The Forgetten Waltz, Actress: A Novel, What Are You Like?” diğer kitaplarından bir kaçıdır.
 
Hilary Mantel (1952, Birleşik Krallık), 2009 yılında kitabı “Wolf Hall” ve 2012’de “Bring Up The Bodies,” ile olmak üzere ödülü iki defa almıştır. Dilimize çevrilmiş “Bir Aşk Deneyi ve Margaret Thatcher Suikastı,” adlarında iki kitabı vardır. “ A Place Of Greater Safety, Giving Up The Ghost,” diğer kitaplarından bir kaçıdır.
 
2013 yılında Yeni Zelanda’dan Eleanor Catton (1985), “The Luminaries,” adlı kitabıyla almıştır ödülünü. Dilimizde “Ay ve Işıklar,” adlı kitabı bulunmaktadır. “The Rehearsal, El Ensayo General, Himlakroppar,” diğer birkaç kitap isimleridir.
 
Anna Burns (1962, Birleşik Krallık) 2018 yılında “Milkman,” adlı kitabıyla almıştır ödülü. “No Bones, Little Constructions, Mostly Hero,” yazara ait bazı kitap isimleridir.
 
2019 yılında Birleşik Krallık’tan Bernardino Evaristo (1959) “Girl, Woman, Other,” adlı kitabıyla Margaret Atwood ile paylaşmıştır ödülünü. Yazarın, “The Emperor’s Babe, Mr. Loverman, Blonde Roots, Hello Mum,” isimli kitapları da vardır.
 
2005 yılından itibaren verilen Uluslararası Man Booker Ödülüne gelirsek,
 
İlk önce Kanada’dan çoğumuzun bildiği Alice Munro (1931) almıştır ödülü 2009’da. Yazar 2013 yılında da “Çağdaş kısa öykü ustası (sihirbazı)” olduğu için Nobel Edebiyat Ödülü almıştır. Dilimizde “Bazı Kadınlar, Firar, Çocuklar Kalıyor, Castle Rock Manzarası, Gençlik Arkadaşım, Kaçak,” gibi öykü kitapları vardır.
 
2013 yılında Lydia Davis (1947) almıştır Man Booker Uluslararası ödülü. Türkçede “Yapamam ve Yapmayacağım, Rahatsızlık Çeşitleri, Neredeyse Hiç Hatırlamıyor,” adlı kitapları vardır. “Can’t And Won’t, The End Of The Story, Break It Down,” yazara ait diğer bazı kitaplardır.
 
2016’da Han Kang (1970) “The Vegetarian,” adlı kitabıyla almıştır ödülü. Dilimize “Çocuk Geliyor ve Vejeteryan,” adlı iki kitabı çevrilmiştir. “The White Book, Greek Lessons, Human Acts: A Novel,” yazara ait birkaç kitap isimleridir
 
2018 yılında Olga Nawoja Tokarczuk (1962), “Flights,” adlı kitabıyla ödülü almıştır. Aynı zamanda bir yıl gecikmeyle 2019 yılında verilen, 2018 Nobel Edebiyat Ödülünün de sahibidir Tokarczuk. Yazarın dilimize çevrilmiş “Koşucular, Aç Gözünü Artık Yaşamıyorsun, Gündüzün Evi Gecenin Evi,” gibi kitapları bulunmaktadır.